หนังสือ D. N. Aidit : ทีปะ นุสันตารา ไอดิต กับพรรคคอมมิวนิสต์อินโดนีเซีย ตวงทิพย์ พรมเขต Illuminations Editions

ทีปะ นุสันตารา ไอดิต (Dipa Nusantara Aidit) เป็นเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์อินโดนีเซียหรือเปกาอี (ภาษาอังกฤษ: The Communist Party of Indonesia, ภาษาอินโดนีเซีย: Partai Komunis Indonesia, ตัวย่อ: PKI) ระหว่างปี 1951–1965 ค่ะ ร่วมสมัยกับผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์คนอื่นๆ คือ ทรง นพคุณ และเจริญ วรรณงาม ของไทย จีน เป็ง (Chin Peng) ของมลายา และเติ้ง เสี่ยวผิง (Deng Xiaoping) ของจีน

ไอดิตเป็นคนหนุ่ม ไฟแรง มีการศึกษาค่อนข้างดี เริ่มต้นทำงานจากการเป็นบรรณาธิการของ Bintang Merah (แปลว่า: วารสารดาวแดง) วารสารประจำของพรรค ชีวิตทางการเมืองของเขามีสีสันและน่าสนใจมากๆ เขามาจากครอบครัวที่พอจะมีฐานะ แต่ตอนนั้นบ้านเกิดของเขา คือเบอลิตุง (Belitung) ในเกาะสุมาตราค่อนข้างยากจนมากๆ ไอดิตเห็นเพื่อนร่วมชาติต้องกลายเป็นกรรมกรในอุตสาหกรรมเหมืองแร่ของเจ้าอาณานิคมดัตช์ ถูกขูดรีดให้ทำงานหนัก แต่ได้รับค่าจ้างจำนวนน้อย เขายังผ่านประสบการณ์การเมืองในช่วงสงครามมหาเอเชียบูรพา เคยเป็นผู้นำกลุ่มคนหนุ่มเคลื่อนไหวใต้ดินต่อต้านญี่ปุ่น และเข้าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์อินโดนีเซียในเวลาต่อมา

ช่วงที่ไอดิตขึ้นมาเป็นผู้นำพรรคนั้น เขาเริ่มต้นจากการกู้สถานการณ์พรรคที่กำลังระส่ำระสาย จากการถูกปราบปรามในปี 1948* ตอนนั้นพรรคมีสมาชิกเหลือเพียงไม่กี่พันคนเท่านั้น แต่หลังจากนั้น เขาสามารถนำพรรคให้เป็นพรรคคอมมิวนิสต์ที่ยิ่งใหญ่เป็นอันดับ 2 ในเอเชียรองจากจีน มีสมาชิกมากถึง 3.5 ล้านคน และมีแนวร่วมผู้สนับสนุนพรรคร่วม 10 ล้านคน ทั้งหมดนี้เกิดจากความพยายามขยายฐานมวลชนและผู้สนับสนุนพรรค โดยการใช้ยุทธศาสตร์ ปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ ให้เข้ากับสถานการณ์การเมืองภายในอินโดนีเซียเป็นสำคัญ โดยเฉพาะการเชิดชูนโยบายชาตินิยม ต่อต้านจักรวรรดินิยมตะวันตกและศักดินา ทำให้ไอดิตเป็นพันธมิตรทางการเมืองกับประธานาธิบดีสุการโน (Sukarno) ตามมา

ยุทธศาสตร์ทางการเมืองของไอดิตในช่วงแรก คือทศวรรษ 1950 อิงอยู่กับการต่อสู้ตามแนวทางประชาธิปไตยเป็นหลัก พรรคให้ความสำคัญกับการเลือกตั้งครั้งแรกในกลางปี 1955 อย่างมาก ทำให้พรรคได้รับเลือกตั้งเป็นพรรคการเมืองขนาดใหญ่อันดับ 4 คะแนนเสียงที่ได้คิดเป็นร้อยละ 16.4 ของทั้งหมด พรรคได้ที่นั่งในรัฐสภาจำนวน 39 ที่นั่ง

อย่างไรก็ดี ไอดิตได้ปรับเปลี่ยนยุทธศาสตร์ กลยุทธ์ของพรรคในช่วงต้นทศวรรษ 1960 ไปสู่การระดมมวลชนอย่างหนักโดยเฉพาะกับชาวนา เนื่องจากเงื่อนไขการต่อสู้ตามแนวทางรัฐสภาถูกปิดลง สุการโนประกาศใช้นโยบายประชาธิปไตยแบบชี้นำ ยุบพรรคการเมืองที่เป็นปฏิปักษ์ และเลื่อนการเลือกตั้ง ไอดิตยังคงเป็นพันธมิตรกับสุการโน แต่ในช่วงเวลานี้พรรคสนับสนุนนโยบายการปฏิรูปที่ดิน และมีความพยายามที่จะติดอาวุธให้กับชาวนาเข้าไปยึดที่ดินจากบรรดาเจ้าที่ดินในชนบท ทำให้เกิดความขัดแย้งตามมา และการที่พรรคคอมมิวนิสต์อินโดนีเซียมีบทบาทและอิทธิพลในการเมืองอินโดนีเซียสูง ทำให้ขัดแย้งกับกองทัพอินโดนีเซีย จนกระทั่งนำไปสู่การถูกปราบปรามหลังเหตุการณ์เกสตาปู (Gerakan September Tigapuluh, ตัวย่อ: Gestapu)** ในปี 1965 ในที่สุด

หลังเหตุการณ์เกสตาปูในปี 1965** เหตุการณ์นี้นำไปสู่การปราบปรามสมาชิกและผู้ต้องสงสัยว่าเป็นคอมมิวนิสต์นับล้านคน สร้างประวัติศาสตร์บาดแผลสำคัญให้กับอินโดนีเซียเลย มีคนเสียชีวิตเยอะมาก การปราบปรามแทบจะเกิดขึ้นทั่วอินโดนีเซีย โดยเฉพาะในชวา บาหลี และสุมาตรา 

นอกจากผู้อ่านจะได้รับรู้ประวัติศาสตร์อินโดนีเซียสมัยใหม่และประวัติศาสตร์ฝ่ายซ้ายในอินโดนีเซียข้างต้นแล้ว ประเด็นสำคัญถัดมา เราคิดว่าสังคมไทยจำเป็นต้องถอดบทเรียนจากความสูญเสียและผลพวงของเหตุการณ์เกสตาปูนะคะ อย่างน้อยที่สุด สังคมไทยไม่ควรเดินไปถึงจุดที่เกิดความรุนแรงและความสูญเสียมหาศาลเช่นนั้น

เชิญอ่านสารบัญและคำนิยม
https://www.yumpu.com/xx/document/read/63080932/-d-n-aidit-

เชิญอ่านบทสัมภาษณ์ผู้เขียน
https://www.illuminationseditions.com/b/5

เชิญอ่านบทรีวิวหนังสือ
https://www.illuminationseditions.com/b/4